HỢP TÁC XÃ ỨNG THÌN – ĐIỂN HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẬP THỂ GẮN VỚI XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở XÃ BUM TỞ, TỈNH LAI CHÂU

Phát triển sản xuất gắn với tiềm năng bản địa

Được thành lập từ năm 2020, Hợp tác xã Ứng Thìn định hướng phát triển chăn nuôi lợn đen Mường Tè – giống vật nuôi quý bản địa có giá trị dinh dưỡng cao, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu vùng cao. Áp dụng mô hình “5 tự”: tự chủ về con giống – tự sản xuất thức ăn – tự tổ chức chăn nuôi – tự chế biến – tự tiêu thụ sản phẩm. HTX không chỉ cung cấp ra thị trường sản phẩm sạch, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng mà còn thúc đẩy chăn nuôi theo hướng tuần hoàn, an toàn sinh học, góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm địa phương.

Đến nay, HTX có quy mô chuồng trại 8.000m², đàn lợn nái và lợn thịt hơn 1.000 con/năm, dây chuyền giết mổ và đóng gói với công suất 40 con/giờ. Các sản phẩm như: Thịt ba chỉ rút xương, thịt thăn, thịt chân giò, thịt mông, thịt vai, thịt sấy một lửa, lạp xưởng, giò lụa, giò thúc bì…, đang được HTX xây dựng theo hướng các sản phẩm OCOP của tỉnh, từng bước xây dựng thương hiệu cho nông sản đặc trưng của địa phương.

Hình ảnh: Đàn lợn đen giống của HTX Ứng Thìn, xã Bum Tở

Liên kết sản xuất – nâng cao thu nhập cho người dân

Theo ông Lê Đình Ứng, giám đốc hợp tác xã cho biết: Hợp tác xã Ứng Thìn đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất với người dân, nhất là các hộ nghèo và cận nghèo. Hiện HTX đang hợp tác với 120 hộ trong xã triển khai chăn nuôi lợn thịt với tổng quy mô khoảng 1.200 con mỗi năm. Năm 2025, HTX tiếp tục triển khai “Dự án liên kết sản xuất chăn nuôi lợn đen bản địa theo hướng hữu cơ gắn với sản phẩm OCOP”, trực tiếp hỗ trợ 25 hộ dân có hoàn cảnh khó khăn tại xã Bum Tở. Với mô hình “HTX làm trung tâm – hộ dân là vệ tinh”, các hộ tham gia được hỗ trợ giống, hướng dẫn kỹ thuật, cung cấp thức ăn chăn nuôi, bao tiêu toàn bộ sản phẩm; đồng thời, được ký hợp đồng lao động luân phiên với thu nhập bình quân từ 6 – 7 triệu đồng/người/tháng. Qua đó, không chỉ giúp nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân mà còn góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Hiệu quả từ mô hình Hợp tác xã Ứng Thìn đã góp phần nâng cao thu nhập bình quân đầu người tại xã Bum Tở, từng bước cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người dân. Đồng thời, mô hình này cũng giúp địa phương hoàn thành và phấn đấu duy trì các tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, cụ thể là tiêu chí số 10 về thu nhập, tiêu chí số 12 về lao động có việc làm và tiêu chí số 13 về hình thức tổ chức sản xuất, tạo nền tảng phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Hình ảnh: HTX Ứng Thìn bàn giao giống lợn đen bản địa cho người dân

Bài học từ sản xuất sạch và tuần hoàn

Không dừng ở sản xuất, HTX Ứng Thìn còn tiên phong áp dụng mô hình nông nghiệp tuần hoàn, tận dụng phế phẩm nông nghiệp, chất thải chăn nuôi để nuôi trùn quế, sản xuất phân hữu cơ phục vụ sản xuất rau màu và cây trồng bản địa. Quy trình chăn nuôi khép kín giúp giảm phát thải, tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường – góp phần thực hiện tốt tiêu chí số 17 về Môi trường và an toàn thực phẩm. Đặc biệt, HTX đã ứng dụng công nghệ vào sản xuất như hệ thống camera giám sát chuồng trại, phần mềm kế toán, phần mềm quản lý đàn lợn, góp phần hiện đại hóa quản lý nông nghiệp ở vùng sâu, vùng xa của tỉnh.

Đề xuất nhân rộng mô hình trong xây dựng nông thôn mới

Từ hiệu quả thực tiễn của HTX Ứng Thìn cho thấy: nếu có sự định hướng đúng đắn, đồng hành của chính quyền và sự chủ động của người dân, thì hợp tác xã hoàn toàn có thể trở thành hạt nhân phát triển kinh tế - xã hội, đóng vai trò trung tâm trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới ở vùng khó khăn.

Mô hình HTX Ứng Thìn rất cần được nhân rộng thông qua

• Tổ chức tham quan học tập thực tế cho các xã khác trong tỉnh;
• Lồng ghép mô hình vào chương trình đào tạo nông thôn mới cấp xã;
• Hỗ trợ tín dụng ưu đãi, vốn đối ứng, xúc tiến thương mại để HTX mở rộng quy mô, nâng cấp dây chuyền chế biến;
• Đưa sản phẩm vào chương trình OCOP tỉnh và kết nối chuỗi tiêu thụ trong và ngoài địa phương.

Từ mô hình kinh tế tập thể vượt khó vươn lên, trở thành điển hình trong xây dựng nông thôn mới ở vùng cao Lai Châu

Mô hình HTX Ứng Thìn là minh chứng rõ ràng cho tinh thần “nông dân chủ động – chính quyền đồng hành – doanh nghiệp hỗ trợ – cộng đồng cùng hưởng lợi”. Trong thời gian tới, việc tiếp tục lan tỏa và phát huy mô hình này sẽ góp phần quan trọng giúp các xã vùng cao như Bum Tở hoàn thành mục tiêu xây dựng xã nông thôn mới, tiến tới xây dựng xã nông thôn mới nâng cao./.